Rozwód - przesłanki, właściwość sądu, elementy wyroku

Jeżeli między małżonkami nastąpił zupełny i trwały rozkład pożycia, każdy z małżonków może żądać, ażeby sąd rozwiązał małżeństwo przez rozwód. 

Aby sąd mógł orzec rozwód, należy wykazać, że między małżonkami ustała więź emocjonalna (uczuciowa), fizyczna i gospodarcza, a także że brak tych więzi ma charakter trwały. 

Dla orzeczenia rozwodu koniecznym jest również brak stwierdzenia przesłanek negatywnych. Są nimi:

1. sprzeczność rozwodu z zasadami współżycia społecznego,
2. możliwość naruszenia dobra wspólnych małoletnich dzieci małżonków
3. żądanie rozwodu przez małżonka wyłącznie winnego rozkładu pożycia, chyba że drugi małżonek wyraża na rozwód zgodę lub jego odmowa jest w danych okolicznościach sprzeczna z zasadami współżycia społecznego.

Elementy wyroku rozwodowego

  Wina

Orzekając rozwód sąd orzeka czy i który z małżonków ponosi winę rozkładu pożycia (rozwód z orzekaniem o winie). Na zgodne żądanie małżonków orzeczenie o winie nie jest obowiązkowe a w takiej sytuacji następują skutki, jak gdyby żaden z małżonków nie ponosił winy (tzw. rozwód bez orzekania o winie).

  Rozstrzygnięcia dotyczące wspólnych małoletnich dzieci

Jeżeli małżonkowie mają wspólne małoletnie dzieci, to w wyroku orzekającym rozwód sąd:

• orzeka w jakiej wysokości każdy z małżonków jest obowiązany do ponoszenia kosztów utrzymania i wychowania dziecka (obowiązkowe orzeczenie o alimentach).
• rozstrzyga o władzy rodzicielskiej i kontaktach rodziców z dzieckiem. W tym miejscu dodać należy, że sąd uwzględnia przy tym pisemne porozumienie małżonków, jeżeli jest ono zgodne z dobrem dziecka. Sąd, uwzględniając prawo dziecka do wychowania przez oboje rodziców, rozstrzyga o sposobie wspólnego wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem po rozwodzie. Jeśli takiego porozumienia brak, sąd może powierzyć wykonywanie władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców, ograniczając władzę rodzicielską drugiego do określonych obowiązków i uprawnień w stosunku do osoby dziecka, jeżeli dobro dziecka za tym przemawia. Na zgodny wniosek stron sąd nie orzeka o utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem.

  Orzeczenie o wspólnie zajmowanym mieszkaniu

Jeżeli małżonkowie zajmują wspólne mieszkanie, sąd w wyroku rozwodowym orzeka także o sposobie korzystania z tego mieszkania przez czas wspólnego w nim zamieszkiwania rozwiedzionych małżonków. W wypadkach wyjątkowych, gdy jeden z małżonków swym rażąco nagannym postępowaniem uniemożliwia wspólne zamieszkiwanie, sąd może nakazać jego eksmisję na żądanie drugiego małżonka. Na zgodny wniosek stron sąd może w wyroku orzekającym rozwód orzec również o podziale wspólnego mieszkania albo o przyznaniu mieszkania jednemu z małżonków, jeżeli drugi małżonek wyraża zgodę na jego opuszczenie bez dostarczenia lokalu zamiennego i pomieszczenia zastępczego, o ile podział bądź jego przyznanie jednemu z małżonków są możliwe.

  Podział majątku wspólnego

Na wniosek jednego z małżonków sąd może w wyroku orzekającym rozwód dokonać podziału majątku wspólnego, jeżeli przeprowadzenie tego podziału nie spowoduje nadmiernej zwłoki w postępowaniu. W praktyce zdarza się to wyłącznie wówczas, jeśli między stronami nie ma żadnego sporu co do sposobu podziału majątku wspólnego.

Termin na powrót do nazwiska

W ciągu trzech miesięcy od chwili uprawomocnienia się orzeczenia rozwodu małżonek rozwiedziony, który wskutek zawarcia małżeństwa zmienił swoje dotychczasowe nazwisko, może przez oświadczenie złożone przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego lub konsulem powrócić do nazwiska, które nosił przed zawarciem małżeństwa.

Alimenty dla byłego małżonka

To czy byłemu małżonkowi należą się alimenty jest uzależnione w dużej mierze od tego czy rozwód orzekano z orzekaniem o winie z zaniechaniem tego ustalenia. Jeśli rozwód nastąpił bez orzekania o winie lub z winy obojga małżonków, to każdy z małżonków, który znajduje się niedostatku może żądać od drugiego małżonka rozwiedzionego dostarczania środków utrzymania w zakresie odpowiadającym usprawiedliwionym potrzebom uprawnionego oraz możliwościom zarobkowym i majątkowym zobowiązanego. Takie uprawnienie przysługuje również małżonkowi niewinnemu rozkładu pożycia.

Jeżeli rozwód nastąpił z orzeczeniem o winie jednego małżonka i spowodował on za sobą istotne pogorszenie sytuacji materialnej małżonka niewinnego, to sąd na żądanie małżonka niewinnego może orzec, że małżonek wyłącznie winny obowiązany jest przyczyniać się w odpowiednim zakresie do zaspokajania usprawiedliwionych potrzeb małżonka niewinnego, chociażby ten nie znajdował się w niedostatku.

Należy pamiętać, że obowiązek dostarczania środków utrzymania małżonkowi rozwiedzionemu wygasa w razie zawarcia przez tego małżonka nowego małżeństwa. Jednakże gdy zobowiązanym jest małżonek rozwiedziony, który nie został uznany za winnego rozkładu pożycia, obowiązek ten wygasa także z upływem pięciu lat od orzeczenia rozwodu, chyba że ze względu na wyjątkowe okoliczności sąd, na żądanie uprawnionego, przedłuży wymieniony termin pięcioletni.

Kancelaria Radcy Prawnego Marty Tadrowskiej-Brzoszczyk w Tucholi świadczy pomoc prawną w sprawach z zakresu prawa cywilnego, w tym prawa rodzinnego.

W celu skorzystania z oferty Kancelarii, zapraszam do kontaktu.

źródło obrazu: Catkin z Pixabay.com