Spadek - przyjęcie i odrzucenie
Zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego, spadkobierca może w terminie 6 miesięcy od dnia, w którym dowiedział się o swoim tytule powołania złożyć oświadczenie o odrzuceniu lub przyjęciu spadku.
Powyższe oznacza, że spadkobierca może (ale nie musi) dokonać jednej z trzech czynności:
- przyjąć spadek bez ograniczenia odpowiedzialności za długi (przyjęcie proste),
- przyjąć spadek z ograniczeniem odpowiedzialności za długi (przyjęcie z dobrodziejstwem inwentarza),
- odrzucić spadek.
Oświadczenie o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku może zostać złożone w ciągu 6 miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swego powołania. Brak oświadczenia spadkobiercy w tym terminie jest jednoznaczny z przyjęciem spadku z dobrodziejstwem inwentarza (z ograniczeniem odpowiedzialności za długi). Oświadczenie można złożyć zarówno w stosunku do dziedziczenia ustawowego, jak i testamentowego. Dopuszczalne wydaje się odrzucenie spadku na podstawie ustawy nawet, jeśli wcześniej spadkobierca nie złożył oświadczenia lub przyjął spadek na podstawie testamentu, którego ważność została zakwestionowana.
Oświadczenie o przyjęciu/odrzuceniu spadku nie może zostać złożone pod warunkiem ani z zastrzeżeniem terminu (w takiej sytuacji jest nieważne). Nie może również zostać odwołane. Niemniej jednak, jeżeli oświadczenie o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku zostało złożone pod wpływem błędu lub groźby, możliwe jest uchylenie się od skutków prawnych oświadczenia przed sądem z jednoczesnym oświadczeniem, czy i jak spadek przyjmuje, czy też go odrzuca. Spadkobierca, który pod wpływem błędu lub groźby nie złożył żadnego oświadczenia w terminie, może w powyższy sposób uchylić się od skutków prawnych niezachowania terminu. Powyższe wymagają zatwierdzenia przez sąd, a zastosowanie mają przepisy o wadach oświadczeń woli.
Oświadczenie o przyjęciu/odrzuceniu
spadku należy złożyć przed sądem rejonowym, w którego okręgu znajduje
się miejsce zamieszkania lub pobytu składającego oświadczenie lub przed
notariuszem. Oświadczenie składa się ustnie bądź na piśmie z podpisem
urzędowo poświadczonym. Takie oświadczenia są następnie przesyłane do sądu
spadku. Nic nie stoi również na przeszkodzie temu, aby oświadczenie zostało złożone w sądzie spadku w toku postępowania o stwierdzenie praw do
spadku.
W przypadku odrzucenia spadku przez spadkobiercę zostaje on wyłączony od dziedziczenia, tak jakby nie dożył otwarcia spadku.
Odrzucenie lub przyjęcie spadku w imieniu małoletniego jest czynnością wymagającą uzyskania zgody sądu rodzinnego. Z tej przyczyny obowiązkowe jest wszczęcie postępowania o zezwolenie na dokonanie czynności przekraczającej zwykły zarząd majątkiem dziecka, a dopiero po uzyskaniu rozstrzygnięcia w tym przedmiocie należy udać się do notariusza lub wszcząć sprawę w wydziale cywilnym sądu rejonowego. Termin na złożenie oświadczenia nie ulega zawieszeniu na czas trwania postępowania przed sądem rodzinnym, ale Sąd Najwyższy przyjął w uchwale składu 7 sędziów z 22 maja 2018 r. (III CZP 102/17), że:
Termin przewidziany w art. 1015 § 1 KC nie może się skończyć przed prawomocnym zakończeniem postępowania o zezwolenie na złożenie przez małoletniego spadkobiercę oświadczenia o odrzuceniu spadku. Po prawomocnym zakończeniu tego postępowania oświadczenie małoletniego powinno być złożone niezwłocznie, chyba że termin ten jeszcze nie upłynął.
Marta Tadrowska-Brzoszczyk jest radcą prawnym i prowadzi w Tucholi kancelarię, w której prowadzi m.in. sprawy spadkowe (dotyczące przyjęcia lub odrzucenia spadku, uzyskania dokumentów potwierdzających prawa do spadku, praw do zachowku, działu spadku.
Jeżeli są Państwo zainteresowani zleceniem sprawy, zapraszam do kontaktu.
prawnik, radca prawny, odrzucenie spadku, Tuchola, Cekcyn, Kęsowo, Gostycyn, Raciąż, Stobno, Lubiewo, Bysław, Śliwice, Tleń, Mąkowarsko, Bydgoszcz, Chojnice, Czersk, Rytel, Silno,, Żalno, Sępólno Krajeńskie, Więcbork, Sośno, Wąwelno, Wałdowo.