Odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną przez zwierzęta
Co do zasady odpowiedzialność deliktowa w polskim systemie prawnym opiera się na założeniu, że każdy odpowiada za własne czyny. Aby jednak łagodzić tę regułę, ustawodawca wprowadził mechanizmy, które pozwalają na dochodzenie odszkodowania również od takich podmiotów, które tylko pośrednio przyczyniły się do powstania szkody. Jednym z przykładów jest odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną przez zwierzęta.
Artykuł 431 § 1 k.c. pozwala na skorzystanie przez poszkodowanego z uproszczonego sposobu dochodzenia odszkodowania lub zadośćuczynienia poprzez przyjęcie domniemania winy w nadzorze, co odwraca w tym zakresie ciężar dowodzenia, przerzucając go na tę stronę, która chce się od odpowiedzialności uwolnić.
Odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną przez zwierzęta ponoszą zatem osoby, które:
- zwierzę chowają lub
- posługują się zwierzęciem.
Nie jest przy tym istotne czy zwierzę było pod nadzorem takich osób, czy też zabłąkało się lub uciekło. Obowiązany do naprawienia szkody może uwolnić się od odpowiedzialności poprzez udowodnienie że ani on sam, ani osoba, za którą obowiązany ponosi odpowiedzialność, nie ponoszą winy.
Dopiero skuteczne obalenie domniemania winy może doprowadzić do oddalenia powództwa skierowanego wobec osoby chowającej lub posługującej się zwierzęciem, względnie jego ubezpieczyciela. Nie zawsze jednak wykazanie przez pozwanego powyższych przesłanek rzeczywiście doprowadzi do zwolnienia go z odpowiedzialności. Przyjęto bowiem koncepcję zgodnie z która taka osoba i tak może zostać zobowiązana do całkowitego lub częściowego naprawienia szkody, jeżeli z okoliczności sprawy, a zwłaszcza z porównania stanu majątkowego poszkodowanego i tej osoby wynika, że przeciwna sytuacja naruszałaby zasady współżycia społecznego.
Marta Tadrowska-Brzoszczyk - prawnik, radca prawny - prowadzi w Tucholi kancelarię radcowską, oferując usługi prawne we wszelkich sprawach cywilnych, w tym w sprawach o zapłatę
odszkodowania lub zadośćuczynienia, dochodzonych przeciwko osobom
obowiązanym do naprawienia szkody lub podmiotom te osoby ubezpieczającym.