ŚRODA Z RADCĄ PRAWNYM: Toga radców prawnych
Prawo do noszenia togi radcowie prawni uzyskali w 1997 r. Od tego czasu ustawa o radcach prawnych zawiera upoważnienie ustawowe dla Ministra Sprawiedliwości do określenia stroju urzędowego radców prawnych biorących udział w rozprawach sądowych, uwzględniając uroczysty charakter stroju, odpowiedni do powagi sądu i utrwalonej tradycji.
Minister Sprawiedliwości ustalił w rozporządzeniu z 27 listopada 2000 r., że strojem urzędowym radców prawnych biorących udział w rozprawach sądowych jest toga, odpowiadająca poniższemu opisowi:
Toga jest suknią fałdzistą z lekkiego czarnego materiału wełnianego lub wełnopodobnego, sięgającą powyżej kostek około 25 cm od ziemi i ma u góry odcinany karczek szerokości 21 cm.
Toga u dołu ma w obwodzie 2 m 70 cm do 2 m 78 cm i od karczka w dół ułożona jest w kontrafałdy po 3 na obydwu przodach togi i 7 na plecach. Środkowa kontrafałda na plecach togi ma fałdy po obu stronach, a pozostałe są wszywane do karczka w kierunku rękawów.
Kołnierz togi jest okrągły, płasko wyłożony, zapinany pod szyją na haftkę. Szerokość kołnierza wynosi z tyłu 16 cm, a z przodu 18 cm. Końce kołnierza są ścięte, tworząc wycięcie w formie kąta prostego. Toga zapinana jest na 5 guzików krytych.
Rękawy togi u góry ułożone są w 7 do 9 kontrafałd, tworzących bufy. Rękawy mają u dołu w obwodzie 75 cm i skrojone są w ten sposób, że po odwinięciu tworzą mankiet szerokości 10 cm, przymocowany z przodu do szwa rękawa. Wewnątrz rękawa przy przegubie ręki umieszczony jest zatrzask, na który można rękaw zapinać.
Przody togi po obu stronach wewnętrznych mają podszycie (listwy) z tego samego materiału co toga, szerokości 10 cm.
Przód togi, boki i karczek są szyte podwójną stebnówką szerokości 0,5 cm, a karczek togi podszyty jest czarną podszewką.
Przy kołnierzu togi wszyty jest żabot z ciemnoniebieskiego jedwabiu długości 21 cm, szerokości u dołu 28 cm, ułożony w 13 kontrafałd, z których środkowa, szerokości 2 cm, ma fałdy po obu stronach, a pozostałe biegną w kierunku rękawów. Żabot z prawej strony togi jest zapinany na guziczek.
Kołnierz i mankiety togi mają wypustkę z ciemnoniebieskiego aksamitu, której szerokość wynosi 0,5 cm.
Wzór togi określony w rozporządzeniu prezentuje się następująco:
Z powyższego wynika, że toga radcowska ma żabot i wypustki koloru niebieskiego. Dlaczego? Jak wspominał były Prezes Krajowej Rady Radców Prawnych Andrzej Kalwas:
„Dogadywaliśmy art. 4, kiedy wypłynęła sprawa tóg. Zaczęło się od tego, że kolega z lubelskiej izby radców prawnych, już starszej daty, powiedział: „A ja mam na strychu togę po stryjku, który był przed wojną radcą Prokuratorii Generalnej”. Kolega przyniósł togę, wypłowiałą, ale z wyraźną niebieską wypustką, niebieskim żabotami, dobrą togę! Pokazaliśmy ją ministrowi Kubickiemu, on przyznał, że radcowie prawni powinni mieć strój urzędowy i obiecał nam zarządzenie w tej sprawie.”
(za: Joanna Barańska-Głowacka „Z kart historii samorządu radców prawnych” OIRP w Warszawie, ISBN 978-83-63814-02-1, Warszawa 2012, str. 90).
Jaki jest kolor żabotu i wypustek w togach innych zawodów prawniczych?
Adwokatom przypisany jest kolor zielony, sędziom – fioletowy, prokuratorom – czerwony. Radcowie i starsi radcowie Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa noszą togi z elementami błękitno-szarymi, natomiast sędziowie Trybunału Konstytucyjnego biało-czerwonymi.
Radca Prawny Marta Tadrowska-Brzoszczyk od 2019 r. wykonuje zawód radcy prawnego, świadcząc pomoc prawną w prowadzonej przez siebie Kancelarii z siedzibą Tucholi.
