Zawarcie małżeństwa a stopnie pokrewieństwa

Małżeństwo między krewnymi w linii prostej zawsze, a między krewnymi w linii bocznej do drugiego (wg prawa cywilnego) lub czwartego (wg prawa kanonicznego) stopnia jest zakazane. Co kryje się jednak pod pojęciem „linii prostej” i „linii bocznej”? Jak oblicza się pokrewieństwo i powinowactwo?


 

Linia pokrewieństwa

Na początek należy zdefiniować linię pokrewieństwa. Określa ona rodzaj pokrewieństwa pomiędzy dwiema osobami. Wyróżniamy dwie linie: prostą i boczną.

Linia prosta to taka, w której jedna osoba pochodzi od drugiej, w taki sposób, że na drzewie genealogicznym stosunek pokrewieństwa między nimi tworzyłby linię prostą. Krewnymi w linii prostej są zatem wstępni (t.j. ojciec, matka, dziadek, babcia, pradziadek, prababcia, itd.) oraz zstępni (t.j. syn, córka, wnuk, wnuczka, prawnuk, prawnuczka, itd.).

Linia boczna to z kolei określenie pokrewieństwa między osobami pochodzącymi od tego samego przodka, które jednocześnie nie są krewnymi w linii prostej. Krewnym w linii bocznej jest zatem brat, siostra, kuzyni, wujek, ciotka, bratanek, siostrzenica, itp.

Który stopień pokrewieństwa?

Stopień pokrewieństwa ma znaczenie dla linii bocznej. Jego ustalenie może być istotne w wielu sytuacjach, m.in. wówczas gdy prawo przyznaje nam jakieś uprawnienia, lub nakłada obowiązki na podstawie stosunku pokrewieństwa, które łączy nas z daną osobą. Warto wówczas wiedzieć, czy dany przepis nas dotyczy.

Stopnie pokrewieństwa oblicza się według liczby urodzeń, występujących pomiędzy danymi krewnymi, przy czym nie uwzględnia się urodzenia wspólnego przodka. Najprościej wyjaśnić to na przykładach:

Rodzeństwo to krewni w linii bocznej, ponieważ pochodzą od wspólnego przodka – ojca i matki, a jednocześnie nie są krewnymi w linii prostej – ponieważ brat nie pochodzi przecież od siostry i na odwrót. Rodzeństwo jest krewnymi w stopniu drugim, ponieważ dla powstania pomiędzy nimi pokrewieństwa potrzebne były dwa urodzenia – narodziny brata i narodziny siostry.

W stosunku do brata ojca jesteśmy krewnymi w linii bocznej w trzecim stopniu (trzy urodzenia: urodzenie nasze, urodzenie naszego ojca i urodzenie jego brata).

W przypadku kuzynostwa natomiast jesteśmy krewnymi w linii bocznej, stopniu czwartym (urodzenie nasze, urodzenie naszego rodzica, urodzenie rodzeństwa naszego rodzica i urodzenie naszego kuzyna).

Powinowactwo

Zgodnie z przepisami KRO, z małżeństwa wynika powinowactwo między małżonkiem a krewnymi drugiego małżonka. Powinowactwo trwa mimo ustania małżeństwa, zaś linię i stopień powinowactwa określa się według linii i stopnia pokrewieństwa.


Małżeństwo a stopień pokrewieństwa lub powinowactwa

Najczęstszym przykładem, w którym stopnie pokrewieństwa w linii bocznej mają znaczenie, jest małżeństwo. Zgodnie z KRO, nie mogą zawrzeć małżeństwa krewni w linii prostej, rodzeństwo, ani powinowaci w linii prostej. Z ważnych powodów sąd może zezwolić na zawarcie małżeństwa między powinowatymi. W przypadku małżeństwa konkordatowego przesłanki te są zawężone i małżeństwa przed duchownym ze skutkami cywilnymi nie mogą ze sobą zawrzeć krewni w linii bocznej do czwartego stopnia włącznie (dyspensa od przeszkody pokrewieństwa w linii prostej oraz w drugim stopniu linii bocznej jest zakazana). Ponadto w prawie kanonicznym nie mogą również ważnie zawrzeć małżeństwa ze sobą ci, którzy są związani pokrewieństwem prawnym powstałym z adopcji, w linii prostej lub w drugim stopniu linii bocznej.


Kancelaria Radcy Prawnego Marty Tadrowskiej-Brzoszczyk świadczy pomoc prawną w sprawach z zakresu prawa cywilnego, w tym prawa rodzinnego i spadkowego.
W przypadku zainteresowania zleceniem sprawy do prowadzenia, zapraszam do kontaktu.
źródło obrazu: StockSnap z Pixabay 


Siedziba Kancelarii mieści się w Tucholi, jednak korzystanie z usług radcy prawnego nie jest ograniczone względami terytorialnymi. Radca prawny Marta Tadrowska-Brzoszczyk reprezentuje Klientów przed sądami i organami położonymi na terenie
całej PolskiPonieważ siedziba Kancelarii znajduje się w Tucholi, radca prawny Marta Tadrowska-Brzoszczyk prowadzi działalność nastawioną w szczególności na okoliczne miasta i powiaty, np. Tuchola, Cekcyn, Gostycyn, Kęsowo, Lubiewo, Śliwice, Bydgoszcz, Chojnice, Człuchów, Koronowo, Maksymilianowo, Osielsko, Sępólno Krajeńskie, Tryszczyn, Legbąd, Piastoszyn, Pruszcz, Raciąż, Stobno, Żalno, Brusy, Konarzyny, Pawłowo, Rytel, Silno, Swornegacie, Zapędowo, Białe Błota, Dobrcz, Mąkowarsko, Serock, Sicienko, Wtelno, Żołędowo,  Kamień Krajeński, Sośno, Wałdowo, Więcbork, Człuchów, Debrzno, Przechlewo, Świecie, Bukowiec, Drzycim, Lniano, Osie, Świekatowo.